Waarom Jos Scholman blijft investeren in waterstof – en welke uitdagingen dat met zich meebrengt

De discussie over waterstof laait met regelmaat op. Aan de ene kant zien we artikelen en interviews die de techniek prijzen, maar net zo vaak lezen we kritische verhalen waarin waterstof wordt afgeschilderd als te duur of onhaalbaar. Verschillende autofabrikanten hebben hun plannen voor waterstofauto’s grotendeels opgegeven. Wie alleen de krantenkoppen leest, kan de indruk krijgen dat waterstof in mobiliteit een aflopende zaak is.

De werkelijkheid is echter een stuk genuanceerder en positiever. Voor personenauto’s mag batterij-elektrisch momenteel de logische keuze zijn, maar in de wereld van zwaar materieel en grootschalige infrastructuur bewijst waterstof wel degelijk zijn waarde. Bij Jos Scholman zien we dat elke dag in de praktijk. Inmiddels rijden bijna 80 voertuigen en machines bij ons op waterstof. Hoe waterstof voor ons bedrijf werkt, wat we ermee hebben bereikt en waarom we erin blijven investeren, delen directeur Robert Scholman en projectleider Dik Raadgever in dit artikel. Juist om te laten zien dat waterstof in mobiliteit springlevend is!

Waarom wij inzetten op waterstof

Jos Scholman is ervan overtuigd dat, wanneer we écht iets willen doen aan het uitbannen van fossiele brandstoffen in de infra- en groensector, waterstof op dit moment de beste papieren heeft. “Elektrificatie speelt een belangrijke rol in de verduurzaming van mobiliteit, maar kent ook grenzen. Zware machines, lange reisafstanden en onvoorspelbare inzet vragen om flexibiliteit, actieradius en snelle tanktijden,” vertelt projectleider Dik. Precies daar wringt het bij batterij-elektrisch: laden duurt langer, accu’s zijn te zwaar en er is netcongestie; het overvolle elektriciteitsnet maakt grootschalig laden vaak niet mogelijk.

“Waterstof biedt een realistisch alternatief dat past bij onze praktijk. Tanken duurt enkele minuten en voertuigen kunnen honderden kilometers rijden zonder lange stilstand. Bovendien kunnen we groene waterstof produceren op momenten dat er overcapaciteit is op het elektriciteitsnet, waardoor we niet alleen onze eigen vloot verduurzamen maar ook efficiënt kunnen produceren voor afnemers. Voor ons is de keuze dus niet óf elektrisch óf waterstof, maar én-én,” aldus Dik.

Onze stappen tot nu toe

De afgelopen jaren hebben we belangrijke stappen gezet op het gebied van waterstof:

• Bijna 80 voertuigen en machines rijden inmiddels dagelijks bij ons op waterstof. Van personenauto’s tot busjes en van tractoren tot waterstofkranen.
• Jaarlijks verbruiken onze waterstofvoertuigen circa 19.000 kilogram waterstof. Dat is vergelijkbaar met 65.000 liter reguliere diesel plus 67.000 liter HVO-100. Reguliere diesel stoot gemiddeld 2,65 kilogram CO₂ per liter uit bij verbranding. Door 65.000 liter diesel te vervangen door groene waterstof, reduceren we onze CO₂-uitstoot met 170 ton. Ter illustratie: dat staat gelijk aan het gasverbruik van 85 huishoudens voor een heel jaar.
• In 2019 is ons bedrijf Hysolar opgericht: een gezamenlijk initiatief van Jos Scholman, Van Kessel en Allied Waters. Met Hysolar richten we ons op de productie en levering van groene waterstof.
• In oktober 2020 lanceerden we samen met New Holland wereldwijd de eerste Dual Fuel waterstoftractor, die zowel op waterstof als diesel kan rijden.
• In 2021 hebben we met ons bedrijf Hysolar het eerste publiek toegankelijke waterstoftankstation van de provincie Utrecht geopend. Gevolgd door verschillende andere partijen zien we dat we nu bijna over een landelijke dekking van waterstoftankstations in Nederland beschikken.
• In oktober 2024 is de elektrolyser in bedrijf gesteld, waarmee we jaarlijks bijna 300.000 kilogram groene waterstof produceren. Hierdoor zijn we niet meer afhankelijk van aanvoer van waterstof door derden en kunnen we juist ook H₂-tankstations in de regio beleveren.
• Vorig jaar hebben als een van de eerste bedrijven in Nederland zes waterstoftrucks van MAN aangeschaft. De eerste twee trucks worden in week 48 van dit jaar geleverd. Deze vrachtwagens onderscheiden zich doordat de waterstoftank 60 kilogram waterstof kan bevatten en wordt gevuld onder een druk van 700 bar.
• Onlangs heeft de RVO bevestigd dat we SWIM-subsidie ontvangen. Dit stelt ons in staat om onder andere onze waterstofvloot nog verder uit te breiden, maar ook om het waterstoftankstation een flinke upgrade te geven. Hierdoor kunnen we binnenkort waterstof leveren in (nog) grotere hoeveelheden met vergelijkbare snelheid als tanken van fossiele brandstoffen. Daarbij is ons doel dat er geen verschil meer hoeft te zitten in de tanksnelheid van waterstof of fossiele brandstoffen.

Naast de positieve impact op het milieu, heeft waterstof ook veel positieve impact op ons hele bedrijf. “Je hebt al snel een streepje voor bij opdrachtgevers of in aanbestedingen. Ook met het oog op personeel en nieuwe medewerkers betaalt dit zich uit: men werkt graag bij een bedrijf met oog voor de toekomst en nieuwe technologieën,” vertelt Robert.

“Men werkt graag bij een bedrijf met oog voor de toekomst en nieuwe technologieën.”

Pionieren brengt uitdagingen met zich mee

Wie voorop loopt, vangt de meeste wind. In onze transitie naar waterstof lopen we dan ook regelmatig tegen kinderziektes of uitdagingen aan. “Vergunningstrajecten kosten veel tijd, de nodige kennis of technische oplossingen zijn niet altijd beschikbaar en het beleid verandert vaak sneller dan de praktijk kan bijhouden. Dat kan vertragend werken en kost veel energie en creativiteit,” vertelt Robert. “Ook subsidies zijn niet vanzelfsprekend: de budgetten zijn beperkt en de voorwaarden streng. Dat maakt het voor MKB-bedrijven niet direct aantrekkelijk om te investeren in waterstof.” Hoe kunnen we er dan toch voor zorgen dat waterstof in mobiliteit nog meer voet aan de grond krijgt? Want we zien dat het werkt!

Beleid en samenwerking nodig om innovatie te stimuleren

Om te stimuleren dat de waterstofeconomie blijft groeien, is er vooral behoefte aan een consistent beleid vanuit de overheid. “Niet zozeer voor meer financiële steun, maar wel voor duidelijke beleidslijnen en toekomstperspectief,” benadrukt Robert. Dik vult aan: “Zo staat in de onlangs gepresenteerde miljoenennota bijvoorbeeld dat subsidiebudgetten voor waterstof in mobiliteit verschoven worden naar latere jaren. Dat betekent dat er minder budget is voor innovatie in waterstof op korte termijn, wat weer vertraging veroorzaakt in nieuwe initiatieven en projecten.”

“Wat ook tegenstrijdig is, is dat we als bedrijf aan de ene kant vanuit de overheid gesubsidieerd worden voor de aanschaf van waterstofvoertuigen, maar aan de andere kant liggen de fiscale regels voor werknemers en privégebruik van die voertuigen hier totaal niet mee in lijn,” vertelt Robert. “Zo betalen onze medewerkers nu bijtelling voor het privégebruik over de (hoge!) cataloguswaarde van waterstofauto’s, terwijl er bij de aanschaf wel subsidie is verleend. Je verplicht je mensen dus eigenlijk om maandelijks een hoge bijtelling te betalen, omdat het gebruik van duurzame voertuigen wel weer door diezelfde overheid steeds vaker verplicht wordt gesteld in projecten die we uitvoeren. Dat is natuurlijk best krom.”

“Wij laten in de praktijk zien dat het kan. De volgende stap is samen zorgen dat dit de norm wordt in plaats van de uitzondering.”

Met een nieuw kabinet in de maak, ontstaat de kans om een scherp beleid neer te zetten. “Voor ondernemers die willen investeren is het belangrijk om te weten waar ze aan toe zijn. Alleen zo kunnen we de stap zetten van losse pilots naar brede toepassing. Door volumes omhoog te krijgen, kunnen we de prijzen lager krijgen en acceptatie vergroten. Daarvoor is meer durf, duidelijker beleid en meer samenwerking nodig. Wij laten in de praktijk zien dat het kan. De volgende stap is samen zorgen dat dit de norm wordt in plaats van de uitzondering.” concludeert Robert.